Ons feilbare denken

Daniel Kahneman's, die in maart 2024 overleed, neemt je in zijn boek "Ons feilbare denken" mee op een fascinerende reis door de menselijke geest en hoe we dagelijks beslissingen nemen. Het boek is een deep dive in de werking van ons denken. Wat het zo boeiend maakt, is hoe het onthult dat we veel minder rationeel zijn dan we zelf zouden willen geloven.

Kahneman verdeelt ons denken in twee systemen: een eerste systeem, dat snel, automatisch en intuïtief is, en een tweede systeem, dat traag, analytisch en logisch werkt. Dit contrast tussen het snelle en langzame denken vormt de rode draad door het boek en helpt bij het begrijpen van waarom we zo vaak misleid worden door onze eigen gedachten.

Wat Kahneman zo overtuigend laat zien, is hoe sterk ons snelle denken ons dagelijks beïnvloedt. Het snelle denken is efficiënt en noodzakelijk voor het maken van eenvoudige beslissingen zonder veel inspanning, maar het zit vol met valkuilen en vooroordelen. We zijn geneigd om patronen te zien waar ze niet zijn, ons te laten leiden door stereotyperingen en snel conclusies te trekken zonder alle informatie te overwegen. Dit is wat Kahneman cognitieve biases noemt, en hij toont aan hoe deze fouten niet alleen ons persoonlijke leven beïnvloeden, maar ook onze professionele keuzes en zelfs het beleid van regeringen en bedrijven.

Door tal van voorbeelden en psychologische experimenten uit te leggen, wordt het duidelijk dat we vaak overmoedig zijn in ons oordeel en meer vertrouwen hebben in onze intuïtie dan gerechtvaardigd is. Kahneman legt uit hoe we door het gebruik van simpele vuistregels (heuristieken) vaak tot verkeerde conclusies komen. Dit kan leiden tot overmatig optimisme, tot het nemen van irrationele risico’s, en het negeren van relevante statistieken, iets wat bijvoorbeeld cruciaal is bij investeringen of strategische beslissingen in organisaties.

biedt het boek niet alleen een analyse van wat er misgaat in ons denken. Kahneman reikt ook nuttige handvatten aan om onze beslissingen te verbeteren. Een van zijn adviezen is om bewuster te zijn van deze biases en om vooral in complexe situaties niet zomaar op onze intuïtie te vertrouwen. Hij moedigt aan om tijd te nemen voor belangrijke beslissingen en het analytische tweede systeem vaker in te schakelen. Ook benadrukt hij het belang van systematische processen, zoals het gebruik van checklists of het uitvoeren van een "pre-mortem", waarbij je van tevoren nadenkt over wat er mis zou kunnen gaan bij een project.

Een ander fascinerend concept dat Kahneman bespreekt, is het verschil tussen ons ervarende zelf en ons herinnerende zelf. Hij toont aan dat we vaak beslissingen nemen op basis van hoe we denken dat we ons een ervaring later zullen herinneren, in plaats van hoe we het daadwerkelijk ervaren. Dit inzicht is verhelderend, vooral als het gaat om het begrijpen van wat ons echt gelukkig maakt in ons dagelijks leven.

Wat het boek zo sterk maakt, is dat het niet alleen theoretisch is, maar praktisch toepasbaar. Of je nu manager bent, een investeerder, een beleidsmaker of gewoon geïnteresseerd bent in hoe je zelf betere keuzes kunt maken, "Ons feilbare denken" geeft je waardevolle inzichten. Kahneman's schrijfstijl is helder en toegankelijk, ondanks de soms complexe materie. De voorbeelden die hij gebruikt, maken de theorieën tastbaar en relevant.

Hoewel het boek soms wat overweldigend kan zijn door de hoeveelheid aan informatie en inzichten, is het een onmisbaar werk voor iedereen die meer inzicht wil krijgen in hoe ons denken werkt en hoe we betere beslissingen kunnen nemen. Kahneman laat ons zien dat, hoewel ons denken feilbaar is, we door bewustzijn en reflectie in staat zijn om onze zwakheden te herkennen en er slimmer mee om te gaan.

Externe links

• Boek review en podcast link op managementboek.nl